#13 Waar staan je rechten? In de wet of in de database?

20 feb.

8 december 2018

[Deze column is eerder gepubliceerd op 8 december 2018. Inmiddels heeft de Raad van Bestuur van de zorginstelling de kosten van de eigen bijdrage en de griffiekosten vergoed. Piet heeft zijn procedure voor hoger beroep ingetrokken.]

Piet* is bewindvoerder voor zijn vader, die geriatrische revalidatiezorg krijgt. En al is de behandeling nog niet ten einde, na een paar maanden is duidelijk dat zijn vader permanent zorg nodig zal houden. Daarom stelt de zorginstelling voor om een indicatie aan te vragen voor langdurig zorg.

En let nu op de volgorde. Een maand na de aanvraag is de indicatie er, met ingang van de maand ervoor. En nog een maand later eindigt de revalidatiezorg en start de verpleegzorg op een andere locatie.

Maar die hele gegevensstroom – met grote financiële belangen – bevindt zich buiten het gezichtsveld van Piet. Hij heeft er geen weet van en het zijn bovendien geen besluiten waartegen hij zijn vader kan juridisch verdedigen. Maar er zijn wel financiële gevolgen.Financieel gaat het echter anders. Dat blijkt weer een maand later als het Centraal Administratiekantoor (CAK), besluit over de eigen bijdrage van zijn vader. Die is een kleine 850 euro per maand met ingang van drie maanden eerder, enkele dagen na de aanvraag van de indicatie.

Daar is Piet het niet mee eens. Waarom zou zijn vader drie maanden een eigen bijdrage moeten betalen als hij toen nog een behandeling kreeg die gewoon onder de zorgverzekering viel? In de rechtszaak stelt de rechtbank vast dat het dus gaat om de ingangsdatum van de eigen bijdrage. En daarvan zegt de rechter: het CAK, dat dit besluit neemt, mag daarbij vertrouwen op de informatie die het krijgt uit de systemen van het zorgkantoor en de zorginstelling.

En in zekere zin terecht, want het is niet de taak van het CAK om te controleren of de zorg die zij betaalt ook overeen komt met de zorg die de zorginstelling levert. Dat is de taak van het zorgkantoor. Het zorgkantoor is in de praktijk de grootste verzekeraar in de regio. Het zorgkantoor weet van veranderingen, omdat een zorginstelling in het systeem van het zorgkantoor omschakelt van zorg die de verzekeraar betaalt naar zorg die de overheid betaalt. Vervolgens geeft het zorgkantoor de opdracht aan het CAK om de zorginstelling te betalen. En tenslotte besluit het CAK over de eigen bijdrage en int die.

Maar die hele gegevensstroom – met grote financiële belangen – bevindt zich buiten het gezichtsveld van Piet. Hij heeft er geen weet van en het zijn bovendien geen besluiten waartegen hij zijn vader kan juridisch verdedigen. Maar er zijn wel financiële gevolgen. Recht is niet altijd wat in de wet staat, maar steeds vaker wat in de database staat.

* Piet is een pseudoniem

Arjan Widlak

Arjan Widlak is directeur en onderzoeker bij Stichting Kafkabrigade, die organisatie die onnodige bureaucratie opspoort en oplost. Arjan publiceert regelmatig over de impact van informatietechnologie op het openbaar bestuur.

Deze column verscheen op:

8 december 2018 in het Financieele Dagblad

6 februari 2018 op iBestuur.nl